Waarom naaldbinden?

Toen wij begonnen met Byfrost hadden sommigen van ons geen idee wat onze specialiteit zou worden en net als met banen en hobby’s heb ik een aantal verschillende technieken geprobeerd. Ik heb aan houtbewerking gedaan, mijn eigen kleding gemaakt, heb leer bewerkt en verschillende weef technieken beoefend. Maar het lukte niet een echte specialiteit te kiezen. Ik kende het naaldbinden maar alleen de Deense steek (O/UO). Het probleem was dat ik deze specifieke steek niet zo mooi vond. Toen ik een keer werd gevraagd om een workshop naaldbinden te geven aan een groepje kinderen zag ik daarin een mooie uitdaging en ben het internet opgegaan. Tijdens het surfen kwam ik de site van Bernard Dankbar tegen, waar ik voor het eerst de Olsosteek (UO/UOO) zag. Deze steek fascineerde mij, ik ben er mee gaan experimenteren en zo heb ik uiteindelijk een specialiteit gevonden. Het is in makkelijk uit te leggen (aan kinderen), maar er is dusdanig veel diepgang in te vinden, dat het nooit verveeld.

Wat is Naaldbinden?

Naaldbinden lijkt op het oog op breien en haken. Ik noem het ook vaak de oermoeder van deze technieken. Het grootste verschil zit er in dat je bij breien en haken ‘lussen door lussen’ trekt en zo van af ‘de bol’ kan werken. In andere woorden, je kan in theorie werken met een eindeloze draad.  Het verschil met naaldbinden zit hem er in, dat nu de gehele (werk)draad met een naald door de eerder gemaakte lus wordt gehaald, waardoor een nieuwe lus ontstaat. Zo worden de lussen 1 voor 1 gemaakt. Een ander groot verschil met haken en breien is,  dat een haak- of breiwerk makkelijk is uit te halen als één draad breekt. Omdat bij naaldbinden elke steek een op zichzelf staande knoop is, kan dit niet. Op het oog kan een naaldbindwerk erg lijken op haak- of breiwerk maar als je de draad volgt, of het werk probeert uit te halen, zal je snel zien dat het naaldbindwerk is. Over de hele wereld is deze oeroude techniek gebruikt en onder vele namen bekend. Hier een kleine greep uit de Europese namen voor deze techniek.

• Nederlands: naaldbinden
• Zweeds: nålebinding, nålbindning, nålning, påtning, sömning
• Deens: Nålebinding, binding, knudeløst net
• Engels: needle binding, knotless net, plain looping, buttenhole looping, simple loop interlocking, naalbinding, nailbinding or needle binding
• Duits: Schlingentechnik
• etcetera…

Een korte geschiedenis

Naaldbinden wordt door velen beschouwd als de oudste textiele werkvorm ter wereld. Één aantal van de oudste vondsten werden gedaan in Judea (6500 jr. voor Chr.), Denemarken (4500 jr. voor Chr.) maar er zijn ook vondsten bekend uit de Britse eilanden, Scandinavië, het oude Egypte, Polynesië, Zuid Amerika en het Arabische schiereiland. Nog steeds wordt de techniek op vele plaatsten beoefend maar in Europa kom je het vooral tegen in Zweden. Hier is de techniek bewaard gebleven en wordt hier en daar ook onderwezen. Waarschijnlijk is naaldbinden nog ouder dan het spinnen met een spintol. Dit omdat je voor naaldbinden geen lange draad nodig hebt, maar met korte stukken draad werkt hoef je niet met een spintol te werken. Helaas zijn er maar weinig naaldbindvondsten. We hebben het tenslotte over textiel, dat natuurlijk erg vergankelijk is en alleen onder speciale omstandigheden in de bodem bewaard blijft. Omdat wij ons vooral bezig houden met de vroege middeleeuwen, richt ik mij vooral op vondsten uit dit tijdsperiode en hiervoor. In het verleden werden in deze techniek sokken, kousen, tasjes, mutsen, wanten, schoenen, netjes en versiersels gemaakt. Uiteindelijk is de techniek verdrongen door het breien en haken, deze technieken zijn veel minder arbeidsintensief dan naaldbinden.

How-to: de Oslosteek

Op zich is naaldbinden niet moeilijk. Het is vooral belangrijk te weten wat je doen, wanneer je dit doet  en waarom je dit doet. Op de volgende pagina geef ik een stap voor stap beschrijving hoe de Oslosteek gedaan wordt. Dit is als je het aan mij vraagt de basissteek,  waar de meeste andere steken op zijn gebaseerd. Als je deze goed in de vingers hebt, moeten de verschillende variaties hierop met enig oefenwerk te doen zijn.

Notatiemethoden

Er bestaan in theorie oneindig veel steken als je het hebt over naaldbinden. Van erg simpel waar elke keer maar één lus diep wordt gestoken, tot bijzonder gecompliceerd waarbij je negen lussen diep moet. Om hier enigszins orde in te scheppen zijn er al een 3 tal notatiemethoden ontwikkeld welke ik op de volgende pagina zal behandelen.

Why nålbinding?

When we started with Byfrost in 2001, some of us had no idea what our speciality would be. So I tried different techniques. I have done woodworking, I made my own clothes, worked with leather and different weaving techniques. I like them all and in a way I still practice some of them. But none of them really got to me.
I knew the Danish stitch (O/UO) in nålbinding, but I didn’t like it that much. Then I was asked to do a workshop nålbinding. I accepted the challenge and I went surfing on the internet. While surfing I came on Bernard Dankbar’s page where I first saw the Oslo stitch (UO/UOO). This stitch fascinated me, so I started experimenting and found my speciality. The Oslo stitch is  a great base for a wide variety of stitches, It is easy to teach to children, but has enough possibilities for textileminded people to never get boring.

What is Nålbinding?

Nålbinding looks like knitting and crochet. I often call it the grand mother of these techniques. The biggest difference is, that with knitting and crochet, you pull loops through loops. This way you can (technically) work with an infinite length of yarn.
With nålbinding, you have to pull the entire (working)thread through a (or multiple) previous loops. by doing this, you make a new loop. This way the loops are made one at a time. This also means that nabinding is much more durable than knitting and crochet. When you break a thread on a nabinding work, the previous and next stitch (knot) will hold it in place. With knitting/crochet, the stitches have no anchor witch keeps them in place. So, when you bread a thread, you can pull out the entire thread. Around the whole world nålbinding has been used. and is known under a lot of names. Here some names used in Europe:

• Dutch: naaldbinden
• Swedish: nålebinding, nålbindning, nålning, påtning, sömning
• Danish: Nålebinding, binding, knudeløst net
• English: needle binding, knotless net, plain looping, buttenhole looping, simple loop interlocking, naalbinding, nailbinding or needle binding
• German: Schlingentechnik
• etcetera…

A short history

Nålbinding is seen throughout the world as the oldest textile technique in the world. Some of the oldest finds have been made in Judea (6500 B.C.), Denmark (4500 B.C.) but nålbinding has been found on the British isles, Scandinavia, Egypt, Polynesia, Southern Amerika and on the Arabic peninsula.
Even now the technique is used in many places, but you’ll find them especially in Sweden and the Arabic country. Here the technique is being preserved and teached.
Probably is nålbinding older than spinning with a spintoll(?) This is because you don’t need long threads for nabinding.
regrettably there are little finds in nålbinding. Of course we are talking about textile , witch is very volatile and stays preserved only under special circumstances. Because our specialisation is at pre-medieval I will specify to finds from that time and earlier.
In the past the technique was often used for socks, stockings, bags, caps, mittens, and embroidery. Eventually the technique is surpassed by knitting and crochet, because these techniques are much les labour-intensive than nålbinding.

How-to: the Oslostich

Technically nålbinding isn’t that hard. It is important to know what you do, when you do it and why you do it. On the nest page I’ll give a step by instruction of how to do the Oslo stitch. If you ask me, this is the basic stitch. When you have the feeling with this one, all the others should be to do with a little fiddling around.

Notation methods

In theory there are infinite possibilities when it comes to nålbinding. From very simple, where you only go one loop deep, to extremely complicated where you bo back nine loops. To create some order and classification 3 notation methods have been thought out. I will describe them on the following page.