[:nl]
 Tot de komst van chemische verfstoffen was meekrap de meest gebruikte grondstof voor de kleur rood. Men oogstte de plant na drie jaar om de wortel vervolgens te drogen en te vermalen tot poeder. Met dit poeder werd vervolgens textiel en leer geverfd.De meekrap is familie van kleefkruid waarvan de wortels gebruikt kunnen worden om een oranje tint te verven. Net als kleefkruid heeft de onderkant van het blad een ‘kleverig’ gevoel dat iedereen die wel eens kleefkruid in de handen heeft gehad wel herkent. |
 Tijdens het pinksterweekeind was er in het historisch openlucht museum Eindhoven zoals elk jaar een groot vikingevenement. Hier was een erg aardige meneer (wiens naam ik nu even niet weet maar zeker ga achterhalen) wol aan het verven met meekrap. Wij mochten zelfs onze wol in zijn verfbad gooien en hebben zo prachtige donker oranje wol verkregen, waar voor nogmaals dank!.Hieronder zie je de kleine stukjes wortel, links nieuw en recht na het verven. |
|
Meekrap (Rubia tinctorum) is een oud gewas dat oorspronkelijk uit Klein-Azië en het Middellandse Zeegebied voorkomt. Het is een landbouwgewas dat geteeld wordt voor de wortels die een rode kleurstof bevatten die zeer geschikt is om leer en textiel te verven. Al in de derde eeuw na Christus wordt in Egypte en Griekenland meekrap gebruik en er is een stuk katoen teruggevonden in India dat ongeveer 3700 jaar oud moet zijn. Deze was ook gekleurd met meekrap. |
|
Wij hadden tijden de grote viking show in H.O.M.E. 2008 een aantal strengen wol gekocht. Vlakbij ons kamp werd een meekrap verfbad opgezet. Hier mochten wij wel een paar strengen wol in meeverven. Het ging hier om het tweede verfbad. Voordat de wol het verfbad in kon, moest de wol eerst worden gebeitst. |
|
Beitsen is het klaarmaken van de wol voor het verven. Een beitsproduct zorgt ervoor dat de verf goed diep in de wolvezel kan doordringen en echt hecht. Hiervoor zijn water, beweging (roeren dus), beitsmiddel, planten en natuurlijk vuur nodig. Dit zijn de belangrijkste voorwaarden om kleur aan een vezel te laten hechten. De kleur wordt dan kleurvast. |
|
Er zijn meerdere beitsmiddelen die je kunt gebruiken zoals kaliumbichromaat (oranje poeder dat een gelig effect geeft. Wijnsteen (fijn wit poeder) geeft lichte tinten. IJzersulfaat en kopersulfaat worden zeer geschikt geacht voor het nabeitsen. Ook maken ze de kleur wat donkerder. Ik gebruik het liefst aluin (wit poeder) en geeft heldere tinten. |
|
Na het beitsen wordt de wol in het verfbad gedaan. In het begin lijkt er weinig te gebeuren, maar dit is een kwestie van geduld. |
|
Na een uur op constante temperatuur van 90° krijg je die typische meekrap rode kleur. Het is hier wel van belang dat je regelmatig het geheel omroert. |
|
Als de temperatuur in de ketel boven de 70 ° komt, kan de kleur een bruinere tint krijgen. |
|
Het verfbad was de dag ervoor al gebruikt. Wij hadden dus het tweede verfbad. De wol op deze foto kwam uit het eerste verfbad. |
|
Ook deze doeken zijn geverfd in het eerste verfbad. Ondanks het feit dat ze samen in de ketel hebben gezeten, zijn ze niet gelijk van kleur. Verschillende soorten wol kunnen op verschillende manieren de verfstof absorberen. Ook neemt wol beter de verfstoffen op dan b.v. linnen. |
|
En zo is onze wol uiteindelijk uit de ketel gekomen. Omdat de wol niet echt wit was, eerder licht bruin, is de kleur een diepe oranje tint geworden. Wij zijn er erg blij mee! |
|
Hier zie je verschillende tinten die allemaal zijn bereikt door te verven met meekrap. |
|
Hieronder vindt je de filmpjes die we gemaakt hebben van het verven van de wol. Dan wordt het beitsbad afgegoten. En dan gaat de meekrap erbij. Voor meer planten waarmee je kunt verven kun je ook verder kijken op de verfplantenpagina |
| Volg het bord madder van DenBlauwen op Pinterest. |
Geschiedenis
De wol
Beitsen
Beitsmiddelen
Verfbad
Roeren
Kleur
Eerste verfbad
De doeken
Eindresultaat
Tinten[:en]
| we’re sorry, this age is nog translated in English yet |
| Untill chemical were introduced madder was The most commen source for red dye. It is the root of the plant that gives us the dye. The roots were harvested when the plant was tree years old. the roots were then dried and grinded to a powder. This powder was the basis of the dye. The madder plant is related to cleavers. the roots of cleavers can be used to make an orange dye. Both plants have in commen that if you touch the underside of the leafs, it gives a ‘sticky’ sensation that everyone who has ever played with cleavers as a child will recognice. |
| During a anual vikingshow in the Historical Openair Museum Eindhoven we met a very friendly man who was dying woll with madder. (whe forgot his name, sorry). We could use the same dyebath to dye our own wool; Just toss it in.” That is how we got our beautifull dark orange wool. Again Thanks! On the pictures below you can see bits of madder root, on the left before they where used in a dye bath, on the right after use. |
|
Madder (Rubia tinctorum) is an old crop that came to Europe from Minor-Azië and the Mediterranean. It’s roots hold a red dye that was used to give a red/ orange colour to leather and textiles. As far back as the third century A.D. it was used in Egypt and Greece. An old piece of Cotton cloth that was found in India and that was dated about 3700 old was also coloured with madder. In mediaeval Europa madder could be found in many gardens. Charlemagne gave orders to plant madder on his estates in his “Capitulare de Villis”. In the 15th century The Netherlands was the prime producer of madder, in the province of Zeeland and especially on Schouwen-Duiveland many madder field could be found. Now madder is mostly grown in India, Turkey and Afghanistan al though some madder is still grown in the Netherlands to this day like in the Betuwe.. For the production of madder dye, the plant is harvested after tree years after wich the roots are dried for at least a year before grinding. In order to dye 100 gram of wool one needs 25-50 gram madder root powder. |
|
We had just bought a fair amount of wool when we were offered to add it to a kettle filled with madder dye. The same dyebath had been used the day before so this was the second bath. But first the wool needed to be prepared . |
|
Preparing the wool makes sure that the wool fibres are open and can absorb the dye as deeply as possible. It will also prevent the colours fading. For this you need water, movement (that means stirring), alum, heat and plants. Those are the main ingredients you need in order to give permanent colour to wool fibres. |
|
There are several different products you can use like alum. This will give clear colours. Kaliumbichromate Gives a slight yellow hue. Ironsulfate and coppersulfate can be used after the dying and give the wool a darker hue. |
|
After preparing the wool it is mixed in with the madder dye. The temperature is kept at a steady 90° to get that distinctive red madder colour. |
|
Constant stirring is the trick. |
|
The temperature is best if kept around 70 °, if the temperature gets higher then that, the colour will be a darker brown. |
|
This is the wool that came out of the first dye bath, the day before. The second dye bath will give a red that is much less bright and more orange. |
|
These cloths also came out of the first dye bath. Fifferent materials like linnen and wool will absorbe the dye differently, hance the difference in hue. |
|
This is the end result, the orange wool that Ronald and Blue were very happy with. |
|
Different colours but al created through the use of madder. |
|
Hieronder vindt je de filmpjes die we gemaakt hebben van het verven van de wol. Dan wordt het beitsbad afgegoten. En dan gaat de meekrap erbij. Voor meer planten waarmee je kunt verven kun je ook verder kijken op de verfplantenpagina |
| Volg het bord madder van DenBlauwen op Pinterest. |
[:]
Permalink
Wie weet of er nog, en zo ja waar, nederlandse meekrap te koop is?
Permalink
Verfmolen de kat!
https://www.verfmolendekat.com/nl/rubia-red-meekrap-extract.html
Permalink
Of het ook Nederlanadse meekrap is weet ik niet zeker, maar veel wolverfers halen hier hun meekrap vandaan.